Συντάκτης: Δημήτρης Τρίμης

Χθες το πρωί ήταν από εκείνες τις λίγες φορές που μια κυβερνητική ημερίδα είχε νόημα. Δεν ήταν «μια από τα ίδια», με εισηγήσεις ήδη γνωστές και υπουργικούς λόγους βαρετούς σαν εκθέσεις ιδεών. Παρουσιάστηκε ένα «παράλληλο πρόγραμμα» κοινωνικής οικονομίας, απάντηση στα επιβεβλημένα μέτρα ταξικής λιτότητας των «Θεσμών».

Η συντονίστρια εκ μέρους του υπουργικού συμβουλίου (για την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας), αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Ράνια Αντωνοπούλου, έχει κάνει ήδη πολύ καλή δουλειά βάσης. Και τώρα ένα, ένα προχωρούν και «κουμπώνουν» μεταξύ τους τα βήματα, θεσμικά και ουσιαστικά, ύστερα από διαρκή ανοιχτό διάλογο με τις υπηρεσίες του κράτους, τους ειδικούς επιστήμονες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και κυρίως με την ενδιαφερόμενη κοινωνία. Τον διοικητικό συντονισμό πλέον τον έχει αναλάβει η Ειδική Υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Οικονομία (www.keko.gr).

Η κ. Αντωνοπούλου ανέλυσε την αξία της ισότητας, της δημοκρατίας και της συνεργατικής δημιουργικότητας στην συγκρότηση του άλλου, του μη κερδοσκοπικού και εκμεταλλευτικού, μοντέλου της οικονομίας, όπου τα πλεονάσματα θα επενδύονται σε όλο και περισσότερες δραστηριότητες των συνεταιρισμένων εργαζομένων και συνεπώς σε όλο και περισσότερες νέες θέσεις αξιοπρεπούς εργασίας για φτάσει τα επόμενα χρόνια η κοινωνική οικονομία να παράγει το 10% του ΑΕΠ (όπως στην Ευρώπη) από το αποκαρδιωτικό 1% που βρίσκεται σήμερα στην Ελλάδα. Σε λίγο θα λειτουργήσουν συμβουλευτικά κέντρα και δίκτυα του ΟΑΕΔ και άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου για την δημιουργία και την υποστήριξη των συνεταιρισμών και ίσως σε λίγους μήνες πραγματοποιηθεί η πρώτη μεγάλη έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών των συνεταιρισμών . Μια EXPO της Ελληνικής Κοινωνικής Οικονομίας, όπως επιθυμεί και σχεδιάζει η κυβέρνηση.

Από το πρωϊνό μέρος της ημερίδας Ενημέρωσης και Διαβούλευσης με θέμα «Θεσμικές παρεμβάσεις και εργαλεία στήριξης της κοινωνικής οικονομίας», εκτός από καλές προθέσεις βγήκαν και καλές πρακτικές ειδήσεις:

• Το πρώτο κατά τη γνώμη μου ήταν η αναμόρφωση του νόμου 4019/2011 που θα συμπεριλαμβάνει και θα στηρίζει και τις συνεταιριστικές παραγωγικές επιχειρήσεις των εργαζομένων (στην ουσία των ανέργων, που επιδιώκουν να δουλέψουν για την κοινωνία και το μεροκάματό τους), και όχι μόνο θα βελτιώνει το καθεστώς των ΚΟΙΝΣΕΠ, οι οποίες έχουν ...κακοφορμίσει, όπως σημειώθηκε στην ημερίδα, σε αρκετές περιπτώσεις.
• Το δεύτερο είναι, όπως είπε και ο Γιώργος Κατρούγκαλος, να μην υποκατασταθούν σε καμία περίπτωση οι δημόσιες υπηρεσίες πρόνοιας, υγείας (ΕΣΥ), κοινωνικής ασφάλισης (ΣΚΑ) και βοήθειας, από την παραδοσιακή φιλανθρωπία με πρόσωπο «κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας», διότι η πρόνοια παραμένει αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα όλων των πολιτών και προσφέρεται από το κράτος.
• Τρίτη είδηση είναι η επανίδρυση και η ανάπτυξη των γεωργικών συνεταιρισμών, με στόχο να ξεπεραστεί η ανυποληψία των παλιών οι οποίοι βυθίστηκαν στα πελατειακά κομματικά και διεφθαρμένα συστήματα και χρεοκόπησαν. Το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή τον Ιανουάριο 2016, όπως τόνισε ο υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου και θα προβλέπει την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση κυρίως των συνεταιρισμένων νεότερων γενιών αγροτών από το πρόγραμμα επενδύσεων στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα ύψους 6 δισ. ευρώ έως το 2020.
• Τέταρτο κομβικό σημείο, όπως ανέφεραν οι υπουργοί είναι η διαμόρφωση νέας νομοθεσίας για τη γρήγορη εκκαθάριση ή την συνέχιση της λειτουργίας των χρεοκοπημένων επιχειρήσεων ώστε τα αδρανή μέσα παραγωγής και οι εγκαταστάσεις τους να απελευθερωθούν και να μεταβιβαστούν στους συνεταιρισμούς των εργαζομένων και ιδίως των πρώην εργαζομένων τους.
• Πέμπτο, αυτό που είπε ο Γιώργος Σταθάκης, ότι η κοινωνική οικονομία δεν περιορίζεται σε κάποιες ανθρωπιστικές δραστηριότητες, αλλά πάει παντού, όπου υπάρχουν κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες να καλυφθούν. Ο καλύτερος τρόπος να πάρει μπρος η οικονομία είναι να επεκταθεί ο τομέας της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και των συνεταιρισμών των παραγωγών. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία (επιχορήγηση και δανεισμός) σχεδιάζονται έτσι, υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης, ώστε οι συνεργατικές αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις να λειτουργούν μόνες τους, να χειραφετούνται και από άποψη οικονομικής βιοσιμότητας και όχι να καταντήσουν κρατικοδίαιτες ή κερδοσκοπικές αρπαχτές. Σημείωσε ακόμα ότι τα προϊόντα των κοινωνικών επιχειρήσεων (συνεταιρισμών κ.λπ) θα ενταχθούν προνομιακά στο πρόγραμμα δημοσίων προμηθειών.
• Έκτο, σημαντικό στοιχείο είναι η σύνδεση με τις γενικές παραγωγικές προτεραιότητες της χώρας εντός των οποίων εντάσσονται και οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας. Ο υφυπουργός Αλέξης Χαρίτσης, που διαχειρίζεται το ΕΣΠΑ, έδωσε έμφαση στις τομές που θα φέρει η επέκταση της δημοκρατικής συνεργατικής δικτύωσης και διεύθυνσης της παραγωγής (και της κατανάλωσης) από τους ίδιους τους εργαζόμενους και έθεσε τους εξής στόχους: Να παράγονται προϊόντα που θα υποκαθιστούν όλο και περισσότερο τα εισαγόμενα. Να επεκταθούν μέσω συνεταιρισμών νέων επιστημόνων και εργατών οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η διαχείριση των αποβλήτων, η ανακύκλωση, τα δίκτυα σύνδεσης πολιτισμού, ντόπιων προϊόντων και υπηρεσιών τουρισμού. Προς τα εκεί πρέπει να κατευθυνθούν τα 13 περιφερειακά προγράμματα και το κεντρικό του ΕΣΠΑ (57,3 εκατομμύρια ευρώ), ισότιμα σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και στις αντίστοιχες συνεργατικές δομές. 

Υ.Γ.

Συμβουλή: Όσο γίνεται πιο μακριά από τους επαγγελματίες ...μεσολαβητές «προγραμμάτων».

Ανησυχία: Να δούμε ποια απ' όλα αυτά θα επιτρέψουν οι «Θεσμοί», εξωτερικού και εσωτερικού, να προχωρήσουν.